شیر پنوماتیک
شیر پنوماتیک
شیر پنوماتیک چیست؟
شیر پنوماتیک شیری است که با اعمال نیرو به آن می تواند مسیر هوا را تغییر دهد و یا آن را قطع و وصل نماید گاها اعمال نیرو به شیر پنوماتیک توسط دست انجام می شود ولی در نمونه های برقی با اعمال جریان الکتریکی، اقدام به کنترل و تحریک شیر می نمایند که در این حالت به آن شیر برقی پنوماتیکی می گویند . با اعمال جریان الکتریکی در این شیر برقی بوبین آن خاصیت آهن ربایی پیدا کرده و نیروی لازم برای تغییر وضعیت شیر پنوماتیک را ایجاد می نماید .
شیر برقی پنوماتیک
استفاده از شیر برقی پنوماتیک امکان طراحی و ساخت سیستم های کنترلی الکتریکی را مهیا می نماید و معمولا بوبین این نوع شیر برقی قابل تحریک با ولتاژهای مختلفی مانند ۲۲۰ یا ۲۴ ولت را دارد و همین تنوع باعث می گردد که بتوان از شیر برقی ها در انواع تجهیزات صنعتی و داروسازی و صنایع غذایی مورد استفاده قرار داد و وجود بوبین ۲۴ ولت امکان استفاده از آن در ماشین آلات صنعتی و عمرانی را فراهم می نماید .
انواع شیرهای پنوماتیک
۱- شیر یکسو کننده پنوماتیک :
شیرهای یکسو کننده اجازه عبور جریان را در یک طرف می دهند و در جهت دیگر جلوی جریان را می گیرند
۲- شیر کنترل فشار :
شیرهای محدود کننده فشار:
این نوع شیرها جهت تنظیم فشار مخزن و بالا بردن سطح امنیت سیستم پنوماتیک در مدار تعبیه می گردند و این کار را با محدود نمودن فشار ورودی انجام می دهند . شیرهای محدود کننده فشار معمولا بعد از کمپرسور باد قرار می گیرند .
شیرهای تنظیم کننده فشار:
زمانی که بخواهیم از در یک سیستم فشار ثابتی را صرفه نظر از نوسانات درون سیستم داشته باشیم از این نوع شیر پنوماتیک استفاده می نماییم که قادر به تثبیت فشار می باشد .
شیرهای تابع فشار:
زمانیکه این شیر در مدار قرار گیرد می توان از خارج شدن فشار باد در یک رنج خاص خبردار شد و از سیگنالی که این شیر ایجاد می نماید می توان برای راه اندازی یک سیستم کنترلی و یا به صدا درآوردن یک آلارم به منظور مطلع نمودن اپراتور سیستم استفاده کرد .
۳- شیر پنوماتیک کنترل جریان :
این نوع شیر پنوماتیک با محدود نمودن کانال عبور هوای فشرده و ایجاد گلویی در یک جهت خاص باعث کاهش جریان شده و به این ترتیب جریان را کنترل می نمایند.
۴- شیرهای قطع و وصل جریان :
این نوع شیر پنوماتیک از متداولترین شیرها در سیستم پنوماتیک بوده که در صورت تحریک نمودن بوبین آن جریان هوا قطع و وصل و یا تغییر مسیر داده می شود و توسط همین تغییر وضعیت شیر پنوماتیک می توان انواع عمل کننده های پنوماتیکی مانند جک های پنوماتیک را به حرکت درآورد.
نحوه نام گذاری شیر:
نام هر شیر برقی به تعداد حالت های آن و تعداد ورودی و خروجی هایی که بر روی آن تعبیه شده است بستگی دارد .مثلا شیر ۵/۳ ( ۵ به ۳ خوانده می شود ) یعنی شیری که دارای ۵ ورودی و خروجی می باشد که دارای سه حالت می باشد .عددی که سمت راست قرار می گیرد تعداد حالت های شیر پنوماتیک را مشخص می نماید و عدد سمت چپ نمایانگر تعداد ورودی و خروجی های روی آن می باشد .
توجه داشته باشید که بر روی بدنه شیر برقی ها دیاگرام داخلی شیر را در حالت توقف رسم می نمایند که به آن حالت کار نیافتاده هم گفته می شود . در شکل زیر این وضعیت ها نشان داده شده اند .
موضعی که شیر پنوماتیک قبل از تحریک به خود می گیرد.
نام شیر به تعداد مواضع سوئیچی و تعداد دهانه های آن شیر بستگی دارد. مثلا شیر راه دهنده ۲/۳ (سه-دو) یعنی شیری که ۳ دهانه و دو موضع سوئیچی دارد. هنگام بیان نام شیر، حالت موضع سکون شیر نیز بیان می شود. برای مثال شیر ۴/۳ با موضع نرمال بسته. انواع معمول شیرهای راه دهنده به شکل ۵/۳ , ۵/۲ , ۴/۳ , ۴/۲ , ۳/۲ , ۲/۲ میباشد.
شیر ۲/۲:
عدد سمت راست ، تعداد حالت های شیر وعدد سمت چپ تعداد مجراهای شیر را نمایش می دهد ، وقتی میگوییم شیر ۲/۲ یعنی این شیر ۲حالته و با ۲ مجرا است:
نکته:
در کلیه نقشه ها ، نماد شیرها را در حالت توقف رسم می کنند که آن ” حالت کار نیفتاده ” نامیده می شود.
در شیر ۲ حالته مربع سمت چپ و در ۳ حالته مربع وسط ، حالت کار نیفتاده محسوب می گردد.