موتور دالاندر
سرعت موتورهای قفس سنجابی، بستگی به فرکانس منبع تغذیه و تعداد جفت قطبها دارد. بنابراین برای داشتن موتورهای دو سرعته و بیشتر، می توانیم با به هم پیوستن سیم پیچ های استاتور، تعداد قطب های متفاوتی داشته باشیم. این موتورها می توانند سرعتی به نسبت ۱ / ۲ (یک به دو) داشته باشند. تعداد ترمینالها در این نوع موتورها شش ترمینال میباشد.
نوع دیگری از موتورها، موتورهای با دو سیم پیچی مجزا میباشند. این نوع موتورها می توانند دو سرعت با هر نسبتی داشته باشند.
هر چند مشخصات الکتریکی آنها با درک این واقعیت که سیم پیچ های دور کم ناگزیر بایستی استرسهای مکانیکی و الکتریکی حالت دور زیاد را هم تحمل کنند، تحت تاثیر قرار میگیرند. بنابراین گاهی اوقات این موتورها در دور کم جریانی بیشتر از حالت دور زیاد میکشند.
موتورهای با سیم پیچی دالاندر (Dahlander motors):
سیم بندی ستاره-ستاره ستاره (ستاره دوبل) Y/YY
این موتورها در حالت کلی مطابق شکل زیر سیم پیچی شده اند.
به منظور راه اندازی موتور در دور کم، منبع تغذیه به ترمینالهای (۱U, ۱V, ۱W) وصل شده و ترمینالهای (۲U, ۲V, ۲W) دست نخورده باقی میمانند. در این حالت موتور به صورت ستاره Y. راه اندازی میشود. در این حالت با توجه به سری بودن سیم پیچهای هر فاز، موتور با جریان کمتری راه اندازی میگردد. (و همچنین توان کمتر).مانند شکل زیر
جهت استفاده از این موتورها در دور زیاد، منبع تغذیه به سرهای (۲U, ۲V, ۲W) وصل شده و سرهای (۱U, ۱V, ۱W) به هم متصل میشوند. در این روش مطابق شکل زیر موتور به صورت YY مورد استفاده قرار میگیرد. در این حالت تعداد قطبها نصف و در نتیجه طبق رابطه N= ۱۲۰ *F/P سرعت دو برابرمی گردد. همچنین با توجه به شکل مقاومت سیم پیچ های هر فاز کمتر شده و در نتیجه جریان راه اندازی افزایش مییابد. (همچنین توان موتور افزایش مییابد)
نکته ۱: وجود نقص در اتصال پایانههای (۱U, ۱V, ۱W) باعث آسیب دیدگی سیم پیچها میگردد.
نکته ۲: در سیستم مدار قدرت (کنترل با کنتاکتور) کنتاکتور مربوط به ستاره باید قبل از کنتاکتور اصلی YY (دور زیاد-ستاره دوبل) بسته شود.
سیم بندی مثلث- ستاره دوبل (Δ/YY)
این موتورها در حالت کلی مطابق شکل زیر سیم پیچی شده اند.
شکل زیر سمت راست نوع سیم بندی مثلث (دور کم) و شکل سمت چپ، نوع سیم بندی ستاره دوبل (دور زیاد) را نشان میدهد.
در شکل زیر مدار قدزت مربوط به موتورهای دو سرعته دالاندر را مشاهده میکنیم. توضیح اینکه در حالت دور کند کنتاکتور C۱ بسته و دو کنتاکتور دیگر باز هستند و در دور تند عکس این حالت صادق است.