موتورهای خاص
ماشین های الکتریکی بزرگ اعم از DC و AC عمدتا برای تبدیل انرژی پیوسته مورد استفاده قرار می گیرند اما در برخی از کاربرد های خاص به تبدیل انرژی پیوسته نیاز نیست فی المثل می توان از حرکت بازو های آدم اهنی نام برد .در این کاربرد هدف تغییر مکان بازو از وضعیتی خاص به وضعیت دیگراست . در کاربرد هایی که تبدیل انرژی پیوسته مد نظر نباشد از ماشین های مخصوص که عمدتا در حالت موتوری مورد بهره برداری قرار می گیرند استفاده می شود.
اصول مربوط به این ماشین ها شبیه ماشین های الکتریکی عادی است اما نحوه ساخت, طراحی و بهره برداری از آن ها با ماشین های عادی تفاوت دارد .
برخی از موتورهای الکتریکی خاص
۱- موتور شراگ ریشتر
در موتور شراگ ریشتر در روی رتور دو سیم بندی قرار دارد یک سیم بندی DC و یک سیم بندی سه فاز AC .در موتور شراگ ریشتر یک موتور کمکی به نام پیلوت موتور وجود دارد که وظیفه آن تنظیم همزمان زاویه زغال هاست. ساختمان موتور شراگ ریشتر طوری است که زغال ها می توانند زاویه منفی نیز داشته باشند.
موتور سه فاز شراگ ریشتر(Schrage Motors)
۲- موتور دالاندر
موتورهای دالاندر موتورهایی با دو سیم پیچی مجزا میباشند. این نوع موتورها میتوانند دو سرعت با هر نسبتی داشته باشند.
موتور دالاندر Dahlander motor
۳- موتور هیسترزیس
از پدیده هیستریزیس برای تولید گشتاور مکانیکی استفاده می شود. روتور موتور هیستریزیس یک استوانه صاف از یک ماده مغناطیسی است که هیچ گونه دندانه , پیش آمدگی , یا سیم پیچی ندارد. استاتور موتور می تواند تکفاز یا سه فاز باشد, باید یک خازن دائمی همراه با یک سیم پیچی کمکی به کار برده شود تا حتی المقدور میدان مغناطیسی همواری تولید کند, این کار تلفات موتور را به شدت کم می کند.
موتور هیسترزیس
۴- استپر موتور
۵- سروو موتور
سروو موتور ( Servo Motor ) متشکل از یک موتور الکتریکی ساده است که در کنار موتور تعدادی المان الکترونیکی به منظور کنترل زاویه، سرعت و یا شتاب به شفت موتور متصل می شوند و کلیه المان ها به همراه موتور در یک پکیج واحد ارائه می شوند.
سروو موتور ( Servo Motor )
۶- موتور ریپالسیونی
در موتور ریپالسیونی سیم پیچی استاتور به یک ولتاژ AC وصل می شود ودوسر سیم پیچ رتور که محور آن منطبق بر محور استاتور نیست از طریق دو جاروبک به بیرون هدایت شده وتوسط سیم رابط اتصال کوتاه شده است .
موتور ریپالسیونی
۷- موتور رلوکتانسی
موتور رلوکتانسی موتور سنکرون تکفاز است .استاتور این موتور ها کاملا شبیه استاتور موتور های القایی تکفاز است ولی از نظر رتور تفاوت جزئی با موتور های القایی (رتور قفسی دارد)که بسته به تعداد قطب ها برخی از شیار ها را حذف میکنند.
موتورهای رلوکتانسی (reluctance motors)
۸- موتور یونیورسال
موتورهای یونیورسال هم با جریان AC و هم با جریان DC کار میکنند در موتورهای یونیورسال میدان مغناطیسی قطب ها برخلاف موتورهای آسنکرون دوار نیست و سیم پیچ آرمیچر که قسمت گردنده موتور است با سیم پیچ قطب ها سری بسته شده است. پس از عبور جریان از مدار فوق خطوط قوای مغناطیسی قطب ها با خطوط برای برقراری ارتباط قطب ها با آرمیچر که گردان می باشد از قطعه ای بنام کلکتور استفاده می شود. کلکتور از تیغه های مسی کنار هم تشکیل شده است که به شکل استوانه روی محور قرار دارد.
موتور یونیورسال
۹- موتورهای DC بدون جاروبک
موتورهای BLDC اصطلاحا ( Brushless DC motor ) نوعی از موتورهای سنکرون هستند. این موضوع به این معنی است که میدان مغناطیسی در روتور و استاتور با یک فرکانس ایجاد می شوند. انواع الکتروموتور DC بدون جاروبک دارای لغزش به آن مفهومی که در موتورهای القایی وجود دارد نمی باشند.
موتورهای دیسی براشلس با منبع دیسی تغذیه میشوند که توسط اینورتر مجتمع برای به حرکت درآوردن موتور به سیگنال الکتریکی AC تبدیل میشود. سنسورها و قطعات الکترونیکی دیگری نیز خروجی اینورتر را کنترل مینمایند. موتورهای براشلس همچنین به صورت موتورهای پلهای وصف میشوند، هرچند عنوان موتور پلهای برای آن دسته از موتورها به کار میرود که طراحی آن ها به گونهای است که به حالتهایی عمل نمایند که روتور آن به سرعت در نقطه زاویهای تعریفشده بایستد.
موتور DC بدون جاروبک