کنترل کننده های پنوماتیک
پردازش گر یا تحلیل کننده اطلاعات :
کنترل کننده های پنوماتیک جهت پردازش سیگنال در شیرهای کنترل جهت جریان با مشروط کردن سیگنال های کنترلی در کاربرد های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. این عناصر عبارتند از:
۱- شیر تعویض کننده تابع (OR)
این شیر امکان ترکیب دو سیگنال ورودی را در یک تابع OR فراهم می نماید . شیر OR دارای ۲ ورودی و یک خروجی می باشد. سیگنال خروجی هنگامی که فشار در یکی از ورودی ها و یا هردوی آن ها موجود باشد، بوجود خواهد آمد .
شکل ظاهری شیر OR
شماتیک فنی شیر OR
۲- شیر دو فشاره (تابع AND)
ساختمان این شیر مشابه شیر OR می باشد با این تفاوت که زمانی سیگنال خروجی خواهیم داشت که در هردو ورودی شیر، فشار موجود باشد. در تصاویر زیر شکل ظاهری و شماتیک شیر AND را مشاهده می کنید .
شکل ظاهری شیر AND
شماتیک فنی شیر AND
برای مشاهده اطلاعات بیشتر در مورد این تجهیز می توانید کاتالوگ زیر را مطالعه فرمایید .
نحوه فعال سازی شیرهای کنترلی:
شیرهای کنترل وضعیت به صورت های مختلف قابل فعال سازی بوده که انواع آن به صورت زیر می باشد.
۱- تحریک دستی:
این تحریک توسط اپراتور به صورت دستی صورت می پذیرد.
۲- تحریک مکانیکی:
در این تحریک از نیروی مکانیکی ناشی از حرکت یک جک و یا اجزاء متحرک دیگری می توان این نوع شیرها را فعال ساخت.
۳- تحریک نیوماتیکی یا پیلوت:
در این حالت از یک خط فرمان نیوماتیک یا هوای فشرده برای جابه جا کردن سوزن شیر Spool و یا کفشک آن Poppet می توان بهره جست.
۴- تحریک الکتریکی:
تحریک الکتریکی توسط یک سلف یا سلونوئید صورت می پذیرد. غالبا این نوع شیرها را سلونوئیدولو می نامند. تحریک در این نوع شیرها می تواند بصورت کاملا الکتریکی بوده و یا از فشار هوا نیز برای حرکت Spool به علاوه تحریک الکتریکی استفاده شود که در این صورت به آن الکترونیوماتیک گفته می شود. در طرح های اولیه تنها نیروی الکتریکی جهت حرکت Spool استفاده می گردید. و برگشت آن توسط نیروی فنر و یا یک سلونوئید دیگر صورت می گرفت اما توجه به وجود منبع قدرت قابل استفاده و در دسترس فشار هوا، می توان توان مکانیکی لازم جهت به حرکت در آوردن Spool را بخصوص در شیرهای بزرگ تامین نمود.
شکل زیر مراحل تکمیل سمبول ها استفاده شده در شیرهای کنترل وضعیت را نشان می دهد.
وضعیت های سویچی شیر با مربع نمایش داده می شود
تعداد مربع هایی که در کنار هم قرار می گیرند نمایشگر تعداد موضع سویچی شیر می باشد
خطوط بیانگر مسیر جریان ، جهت پیکان نشانگر جهت مسیر عبور جریان می باشد
قطع بودن عبور جریان در داخل مربع با حرف T مشخص می گردد
دهانه های اتصالی ( تغذیه و تخلیه ) با خطوط ترمیمی در قسمت چهارگوش موضع سکون و نیز موضع شروع نمایش داده می شود
شیرهای کنترل وضعیت:
شیرهای کنترل وضعیت به وسیله تعداد اتصالات کنترل شونده، تعداد وضعیت ها و مسیرهای جریان مشخص می شود. شکل های زیر دهانه ها و وضعیت های شیرهای کنترل وضعیت را نشان می دهد.
شیر راه دهنده ۲/۲ ، موضع نرمال باز
شیر راه دهنده ۳/۲ ، موضع نرمال بسته
شیر راه دهنده ۳/۲ ، موضع نرمال باز
شیر راه دهنده ۴/۲
شیر راه دهنده ۵/۲
شیر راه دهنده ۵/۳ ، موضع وسط بسته
برای معرفی شیرهای کنترل وضعیت ،از یک سیستم عدد گذاری که مطابق استاندارد DIN ISO 5599-3 می باشد ، استفاده می شود. پیش از این، سیستم حروف گذاری مورد استفاده قرار می گرفت، در زیر هر دو سیستم معرفی و طبق جدول نمایش داده شده اند.
خطوط کاری
| DIN ISO 5599-3 | سیستم حروف گذاری | دهانه ها یا اتصالات |
| ۱ | P | دهانه فشار ( دهانه تغذیه ) |
| ۴,۲ | A,B | خطوط کاری |
| ۵,۲ | R,S | دهانه های تخلیه |
خطوط پیلوت
| ۱۰ | Z | حضور سیگنال سبب قطع جریان از دهانه ۱ به ۲ می شود |
| ۱۲ | Y,Z | حضور سیگنال، سبب اتصال دهانه ۱ به ۲ می شود |
| ۱۴ | Z | حضور سیگنال، سبب اتصال دهانه ۱ به ۴ می شود |
| ۸۱,۹۱ | PZ | پیلوت کمکی |