تجهیزات داخل پست های برق

  تعریف پست

پست محلی است که  تجهیزات انتقال  انرژی درآن نصب و تبدیل ولتاژ انجام می شود. و با استفاده از کلید ها امکان انجام مانور فراهم می شود در واقع کاراصلی پست مبدل ولتاژ یاعمل سویچینگ بوده که دربسیاری از پستها ترکیب دو حالت فوق دیده می شود.
در خطوط انتقال DC  چون تلفات ناشی از افت ولتاژ ندارد و تلفات توان انتقالی بسیار پایین بوده و در پایداری شبکه قدرت نقش مهمّی  دارند لذا اخیرا این پستها مورد توجه قراردارند ازاین پست ها بیشتردر ولتاژهای بالا (۸۰۰ کیلو ولت و بالاتر) و درخطوط طولانی به علت  پایین بودن  تلفات انتقال  استفاده می شود. در شبکه های انتقال  DC درصورت استفاده ازنول زمین میتوان انرژی الکتریکی دائم توسط یک سیم به مصرف کننده انتقال داد.

پست های برق عموما به دو دسته کلی تقسیم می شوند :

۱) پست های تغییر دهنده ولتاژ

۲) پست های سوئیچینک یا کلید­زنی

پستهای تغییردهنده ولتاژ یا کاهنده هستند ویا افزاینده (نیروگاهی) ما به جز نیروگاه ها درهیچ کجای شبکه از پست­های افزاینده استفاده نمی­کنیم.پست­های کلیدزنی نیز با توجه به  نیاز شبکه  درخط قرار گرفته اند وعملیات کلیدزنی را انجام می­دهند. پست ها اصولا توسط تیم­های منسجم طراحی وآماده ساخت می­شوند که درکشورما نیزاین کارتوسط مشاوران و پیمانکاران داخلی(در۹۰% موارد)صورت می پذیرد  در پست های برق تجهیزات زیادی مرد استفاده قرار می گیرند که باید یک مهندس برق قدرت با این تجهیزات آشنایی کامل را داشته باشد .

انواع پست ­برق

پست­ها را می­توان ازنظرنوع وظیفه، هدف، محل نصب، نوع عایقی به انواع مختلفی تقسیم کرد.

 براساس نوع وظیفه وهدف ساخت­عبارتند ­از :

پستهای افزاینده، پست­های انتقال انرژی، پست­های سویچینگ و کاهنده فوق توزیع.

 تقسیم بندی پست­ها

۱-  از نظر احداث
۲-  از نظر سطح ولتاژ

 از نظراحداث

۱-  پست­های داخلی (in door)

۲-  پست­های بیرونی  (out door)

 ازنظرسطح ولتاژ

۱-  پست­های افزاینده ( فشار قوی )

۲-  پست­های کاهنده ( تبدیل فشار قوی )

۳-  پست­های کلیدی مثال ( پست کلیدی اراک ( ارتباط شمال با جنوب کشور))

۴-  پست­های مختلط

ازنظرسطح­ عایقی

۱-  پست­های معمولی (  AIS)  نصب در محل آزاد (تجهیزات روی استراکچر)
۲-  پست­های گازی ( GIS ) هگزا فلوئورگوگرد (SF6  )

اجزای­تشکیل دهنده پست­ها

۱-  سوئیچگیر
۲-  ترانسفورماتور قدرت
۳-  ترانسفورماتور­ زمین
۴-  ترانسفورماتورمصرف­داخلی
۵-  جبران کننده­ها
۶-  تاسیسات جانبی

 سوئیچگیر

به مجموعه­ای از تجهیزات که دریک ولتاژمعین رابطه بین دو باس را برقرارمی کند گفته می­شود و شامل قسمت­های زیراست :
۱-  باسبار ( شینه )
۲-  کلیدهای قدرت
۳-  سکسیونرها
۴-  ترانس جریان
۵-  ترانس ولتاژ
۶-  مقره اتکایی

۷-  برقگیر
۸-  تله موج
۹-  واحد منطبق کننده

جبران کننده ها

۱-  خازن ها
۲-  سلف ها ( راکتورها )

تاسیسات جانبی

۱-  اتاق فرمان
۲-  اتاق  رله
۳-  باطری خانه
۴-  دیزل  ژنراتور
۵-  تابلو توزیع AC
۶-  تابلو توزیع  DC
۷-  باطری  شارژر
۸-  روشنایی اضطراری
۹-  روشنایی محوطه
۱۰-  تاسیسات زمین کردن و حفاظت درمقابل صاعقه

بی خط

به موقعیت  و  تعداد ورودی ها  و  خروجی ها  بستگی  دارد و  به  مجموعه ای  از تجهیزات  که  تشکیل یک  خط  ورودی یا خروجی را بدهند بی خط گفته می شود که  عبارتند از :

۱-  لاین تراپ

۲-  برق گیر

۳-  سکسیونر ارت

۴-  سکسیونر خط

۵-  ترانس جریان

۶-  بریکر

بی ترانس

به  تعداد ترانس­های قدرت بستگی دارد و به مجموعه تجهیزاتی که ارتباط باسبار و ترانسفورماتور را برقرار می نماید بی ترانس گفته می شود و شامل :
۱-  سکسیونر
۲-  بریکر
۳-  سکسیونر ارت
۴-  ترانس جریان
۵-  ترانس ولتاژ
۶-  برقگیر

تله موج   Line Trap ))

به منظور :

۱-  انتقال  data  بین پست­ها و مرکزدیسپاچینگ
۲-  ارسال سیگنال­های اندازه گیری وکنترل از راه دور
۳-  مکالمات تلفنی
۴-  حفاظت درجهت ارسال و دریافت فرمان از پست­های دیگر

موج­گیر

تشکیل شده ازیک سری سلف وخازن ومقاومت سری درخط و بعد ترانس­های ولتاژ

انواع موج­گیر

۱-  نوع آویزی
۲-  روی مقره اتکایی
۳-  بر روی ترانس ولتاژ

بریکر CB

حفاظت و قابل قطع زیر بار

انواع بریکر

۱-  نوع هوایی
۲-  نوع خلاء
۳-  نوع روغنی
۴-  نوع گازی ( SF6 )

سکسیونر

یک قطع کننده یا جدا کننده قابل قطع زیربار

انواع سکسیونر

۱-  سکسیونر تیغه ای
۲-  سکسیونر کشویی
۳-  سکسیونر دورانی
۴-  سکسیونر قیچی ای

برق گیر

 حفاظت در برابر اضافه ولتاژ

اضافه ولتاژها :

۱-  ناشی از عوامل بیرون ( صاعقه و رعد و برق )
۲-  ناشی ازعوامل داخلی ( سوئیچینگ – اتصال یک فازبه زمین – اضافه ولتاژ دائمی )

ویژگی برق گیرها

۱-  در برابر ولتاژ نامی عکس العملی نداشته باشد .
۲-  در برابر اضافه ولتاژ زود عکس العمل نشان دهد .
۳-  بعد از رسیدن ولتاژ به مقدارنامی باید جریان عبوری از  مقره صفر شود ( مجددا عایق شود).

انواع برق گیر

۱-  برق گیر نوع میله ای
۲-  برقگیر نوع سوپاپی
۳-  برقگیر نوع اکسید روی (Z no  )

ترانس­های اندازه گیری

ترانس جریان  CT

ترانس ولتاژ  VT-CVT

اتاق فرمان

دراتاق فرمان تعدادی تابلو وجود دارد که شامل تابلوهای آلارم ترانس ۱ و ۲ و … می‌باشد ودارای کنتور برای اندازه‌‌گیری است. دراتاق فرمان کنترل روی دستگاه­ ها صورت می‌گیرد. دراتاق دیگری تابلوهایی با دژنکتور کشویی وجود دارند که هر تابلو برق را به هر منطقه از شهر می ‌فرستد.

 (شکل­های زیر)

قسمتی ازیک سری عکس از پست های ۲۳۰ کیلوولت

محقق : افشین قزل جه