تجهیزات داخل پست های برق
تعریف پست
پست محلی است که تجهیزات انتقال انرژی درآن نصب و تبدیل ولتاژ انجام می شود. و با استفاده از کلید ها امکان انجام مانور فراهم می شود در واقع کاراصلی پست مبدل ولتاژ یاعمل سویچینگ بوده که دربسیاری از پستها ترکیب دو حالت فوق دیده می شود.
در خطوط انتقال DC چون تلفات ناشی از افت ولتاژ ندارد و تلفات توان انتقالی بسیار پایین بوده و در پایداری شبکه قدرت نقش مهمّی دارند لذا اخیرا این پستها مورد توجه قراردارند ازاین پست ها بیشتردر ولتاژهای بالا (۸۰۰ کیلو ولت و بالاتر) و درخطوط طولانی به علت پایین بودن تلفات انتقال استفاده می شود. در شبکه های انتقال DC درصورت استفاده ازنول زمین میتوان انرژی الکتریکی دائم توسط یک سیم به مصرف کننده انتقال داد.
پست های برق عموما به دو دسته کلی تقسیم می شوند :
۱) پست های تغییر دهنده ولتاژ
۲) پست های سوئیچینک یا کلیدزنی
پستهای تغییردهنده ولتاژ یا کاهنده هستند ویا افزاینده (نیروگاهی) ما به جز نیروگاه ها درهیچ کجای شبکه از پستهای افزاینده استفاده نمیکنیم.پستهای کلیدزنی نیز با توجه به نیاز شبکه درخط قرار گرفته اند وعملیات کلیدزنی را انجام میدهند. پست ها اصولا توسط تیمهای منسجم طراحی وآماده ساخت میشوند که درکشورما نیزاین کارتوسط مشاوران و پیمانکاران داخلی(در۹۰% موارد)صورت می پذیرد در پست های برق تجهیزات زیادی مرد استفاده قرار می گیرند که باید یک مهندس برق قدرت با این تجهیزات آشنایی کامل را داشته باشد .
انواع پست برق
پستها را میتوان ازنظرنوع وظیفه، هدف، محل نصب، نوع عایقی به انواع مختلفی تقسیم کرد.
براساس نوع وظیفه وهدف ساختعبارتند از :
پستهای افزاینده، پستهای انتقال انرژی، پستهای سویچینگ و کاهنده فوق توزیع.
تقسیم بندی پستها
۱- از نظر احداث
۲- از نظر سطح ولتاژ
از نظراحداث
۱- پستهای داخلی (in door)
۲- پستهای بیرونی (out door)
ازنظرسطح ولتاژ
۱- پستهای افزاینده ( فشار قوی )
۲- پستهای کاهنده ( تبدیل فشار قوی )
۳- پستهای کلیدی مثال ( پست کلیدی اراک ( ارتباط شمال با جنوب کشور))
۴- پستهای مختلط
ازنظرسطح عایقی
۱- پستهای معمولی ( AIS) نصب در محل آزاد (تجهیزات روی استراکچر)
۲- پستهای گازی ( GIS ) هگزا فلوئورگوگرد (SF6 )
اجزایتشکیل دهنده پستها
۱- سوئیچگیر
۲- ترانسفورماتور قدرت
۳- ترانسفورماتور زمین
۴- ترانسفورماتورمصرفداخلی
۵- جبران کنندهها
۶- تاسیسات جانبی
سوئیچگیر
به مجموعهای از تجهیزات که دریک ولتاژمعین رابطه بین دو باس را برقرارمی کند گفته میشود و شامل قسمتهای زیراست :
۱- باسبار ( شینه )
۲- کلیدهای قدرت
۳- سکسیونرها
۴- ترانس جریان
۵- ترانس ولتاژ
۶- مقره اتکایی
۷- برقگیر
۸- تله موج
۹- واحد منطبق کننده
جبران کننده ها
۱- خازن ها
۲- سلف ها ( راکتورها )
تاسیسات جانبی
۱- اتاق فرمان
۲- اتاق رله
۳- باطری خانه
۴- دیزل ژنراتور
۵- تابلو توزیع AC
۶- تابلو توزیع DC
۷- باطری شارژر
۸- روشنایی اضطراری
۹- روشنایی محوطه
۱۰- تاسیسات زمین کردن و حفاظت درمقابل صاعقه
بی خط
به موقعیت و تعداد ورودی ها و خروجی ها بستگی دارد و به مجموعه ای از تجهیزات که تشکیل یک خط ورودی یا خروجی را بدهند بی خط گفته می شود که عبارتند از :
۱- لاین تراپ
۲- برق گیر
۳- سکسیونر ارت
۴- سکسیونر خط
۵- ترانس جریان
۶- بریکر
بی ترانس
به تعداد ترانسهای قدرت بستگی دارد و به مجموعه تجهیزاتی که ارتباط باسبار و ترانسفورماتور را برقرار می نماید بی ترانس گفته می شود و شامل :
۱- سکسیونر
۲- بریکر
۳- سکسیونر ارت
۴- ترانس جریان
۵- ترانس ولتاژ
۶- برقگیر
تله موج Line Trap ))
به منظور :
۱- انتقال data بین پستها و مرکزدیسپاچینگ
۲- ارسال سیگنالهای اندازه گیری وکنترل از راه دور
۳- مکالمات تلفنی
۴- حفاظت درجهت ارسال و دریافت فرمان از پستهای دیگر
موجگیر
تشکیل شده ازیک سری سلف وخازن ومقاومت سری درخط و بعد ترانسهای ولتاژ
انواع موجگیر
۱- نوع آویزی
۲- روی مقره اتکایی
۳- بر روی ترانس ولتاژ
بریکر CB
حفاظت و قابل قطع زیر بار
انواع بریکر
۱- نوع هوایی
۲- نوع خلاء
۳- نوع روغنی
۴- نوع گازی ( SF6 )
سکسیونر
یک قطع کننده یا جدا کننده قابل قطع زیربار
انواع سکسیونر
۱- سکسیونر تیغه ای
۲- سکسیونر کشویی
۳- سکسیونر دورانی
۴- سکسیونر قیچی ای
برق گیر
حفاظت در برابر اضافه ولتاژ
اضافه ولتاژها :
۱- ناشی از عوامل بیرون ( صاعقه و رعد و برق )
۲- ناشی ازعوامل داخلی ( سوئیچینگ – اتصال یک فازبه زمین – اضافه ولتاژ دائمی )
ویژگی برق گیرها
۱- در برابر ولتاژ نامی عکس العملی نداشته باشد .
۲- در برابر اضافه ولتاژ زود عکس العمل نشان دهد .
۳- بعد از رسیدن ولتاژ به مقدارنامی باید جریان عبوری از مقره صفر شود ( مجددا عایق شود).
انواع برق گیر
۱- برق گیر نوع میله ای
۲- برقگیر نوع سوپاپی
۳- برقگیر نوع اکسید روی (Z no )
ترانسهای اندازه گیری
ترانس جریان CT
ترانس ولتاژ VT-CVT
اتاق فرمان
دراتاق فرمان تعدادی تابلو وجود دارد که شامل تابلوهای آلارم ترانس ۱ و ۲ و … می‌باشد ودارای کنتور برای اندازه‌‌گیری است. دراتاق فرمان کنترل روی دستگاه ها صورت می‌گیرد. دراتاق دیگری تابلوهایی با دژنکتور کشویی وجود دارند که هر تابلو برق را به هر منطقه از شهر می فرستد.
(شکلهای زیر)
قسمتی ازیک سری عکس از پست های ۲۳۰ کیلوولت
محقق : افشین قزل جه
