ساختار موتورهای DC بدون جاروبک
موتورهای BLDC اصطلاحا ( Brushless DC Motor ) نوعی از موتورهای سنکرون هستند. این موضوع به این معنی است که میدان مغناطیسی در روتور و استاتور با یک فرکانس ایجاد می شوند. انواع الکتروموتور DC بدون جاروبک دارای لغزش به آن مفهومی که در موتورهای القایی وجود دارد نمی باشند.
موتورهای دیسی براشلس با منبع دیسی تغذیه میشوند که توسط اینورتر مجتمع برای به حرکت درآوردن موتور به سیگنال الکتریکی AC تبدیل میشود. سنسورها و قطعات الکترونیکی دیگری نیز خروجی اینورتر را کنترل مینمایند. موتورهای براشلس همچنین به صورت موتورهای پلهای وصف میشوند، هرچند عنوان موتور پلهای برای آن دسته از موتورها به کار میرود که طراحی آن ها به گونهای است که به حالتهایی عمل نمایند که روتور آن به سرعت در نقطه زاویهای تعریفشده بایستد.
موتورهای BLDC در انواع تکفاز، دو فاز و سه فاز وجود دارند. مطابق نوع آن، استاتور دارای همان تعداد سیم پیچ می باشد. علاوه بر این موتورهای سه فاز بیشترین رواج و مصرف را در بین انواع دیگر دارند. که در اینجا به نوع سه فاز می پردازیم.

موتور دیسی براشلس
استاتور موتور براشلس
استاتور موتور DC بدون جاروبک از ورقه های فولادی به هم پرچ شده با سیم پیچی که در شیارهای آن قرار گرفته به صورت شکل زیر ساخته شده است. استاتور همانند استاتور یک موتور القایی است. اما سیم پیچ ها به روشی متفاوت در استاتور توزیع شده اند. بیشتر موتورهای BLDC دارای سه سیم پیچ در استاتور با اتصال ستاره هستند. هر کدام از این سیم پیچی ها در محیط استاتور توزیع شده اند. و تعداد زوجی از قطب ها را تشکیل داده اند.

استاتور موتور DC بدون جاروبک
دو نوع مختلف از سیم پیچی استاتور وجود دارد
این تفکیک بر اساس اتصالات داخلی پیچک های یک سیم پیچ که انواع مختلفی از نیروی ضد محرکه ( EMF ) را ایجاد می کنند شکل گرفته است.
۱- موتورهای ذوزنقه ای ; موتور ذوزنقه ای نیروی ضد محرکه مغناطیسی را به فرم ذوزنقه ایجاد می کند مانند شکل زیر .

نیروی ضد محرکه مغناطیسی ذوزنقه ای موتور BLDC
۲- موتورهای سینوسی ; در موتور سینوسی نیروی ضد محرکه مغناطیسی سینوسی مانند شکل زیر .

نیروی ضد محرکه مغناطیسی سینوسی موتور BLDC
همان طور که در شکل های زیر نشان داده شده است . علاوه بر نیروی ضد محرکه مغناطیسی جریان فازها نیز بسته به نوع موتور ذوزنقه ای یا سینوسی می باشد. گشتاور ایجاد شده با موتور سینوسی هموارتر از موتور ذوزنقه ای است. البته این موضوع با هزینه و قیمت بیشتر بدست می آید. با توجه به اینکه در موتور سینوسی به علت توزیع شده بودن سیم پیچ ها اتصالات بین پیچک های آن بیشتر است از این رو فضا و مقدار سیم مسی بیشتری مصرف می شود.
روتور موتور دیسی براشلس
روتور از مغناطیس دائم ساخته شده است و از دو تا هشت قطب، متغیر است که این قطب ها یک در میان قطب های شمال و جنوب هستند. بر مبنای چگالی شار مورد نیاز در روتور، ماده مغناطیسی مناسب برای ساخت روتور استفاده می شود. مغناطیس های فریت در گذشته برای ساخت مغناطیس دائم استفاده می شده است. با پیشرفت تکنولوژی، مغناطیس های آلیاژی کمیاب مقبولیت یافته اند. مغناطیس های فریت ارزانتر هستند اما اشکال آن ها این است که در یک اندازه ثابت دارای چگالی شار کمتری هستند. در مقابل، مواد آلیاژی چگالی مغناطیس بالاتری دارند و این امکان را می دهند که برای ایجاد گشتاوری یکسان، روتور کوچکتری ساخته شود. همچنین، این آلیاژهای مغناطیسی نسبت اندازه به وزن را بهبود داده و در مقایسه با موتوری هم اندازه که با ماده مغناطیسی فریت ساخته شده است گشتاور بالاتری را ایجاد می کنند.

روتور یک موتور براش لس ( موتور فن کامپیوتر خانگی )
تحقیقات دائمی درباره بهبود چگالی شار جهت فشردگی بیشتر روتور در جریان است، اسامی تعدادی از این موارد برای آلیاژهای مغناطیسی کمیاب در زیر آورده شده است
۱- نئودیمیوم( Nd) ۲- ساماریوم کوبالت(SmCo) ۳- فریت و برن(NdFeB) ۴- آلیاژنئودیمیوم
شکل زیر مقطع عرضی ترکیب های متفاوت مغناطیس در روتور را نشان می دهد.